مسیر پایدار کاکرین برای دسترسی آزاد

Cochrane's sustainable path to open access

مدت زمان زیادی است که علم آزاد در سازمان همکاری‌های کاکرین از ویژگی­‌های اصلی ما بوده است. از انتشار خلاصه‌های رایگان به زبان ساده به چندین زبان گرفته تا در دسترس قراردادن داده‌­های مطالعه، ما همیشه تلاش کرده‌ایم تا شواهد خود را برای تعداد افراد بیشتری در دسترس، شفاف و مفید قرار دهیم.

از سال ۲۰۱۳، همه مرور­های کاکرین را ۱۲ ماه پس از انتشار رایگان و همه پروتکل‌ها را بلافاصله در دسترس قرار داده‌ایم. بیش از ۳ میلیارد نفر در سراسر جهان از طریق قراردادهای دسترسی ملی و ارائه دسترسی رایگان ما به بیش از ۱۰۰ کشور کم درآمد و متوسط، دسترسی فوری به همه محتوا دارند.

ما می­خواهیم بیشتر پیش برویم تا اطمینان حاصل شود که همه می­توانند از دسترسی به شواهد کاکرین بهره ببرند. با این حال، در این وضعیت چالش‌برانگیز از نظر بودجه، ما هنوز به درآمد نیاز داریم تا به تولید و انتشار مرورهایی که مورد اعتماد محققان، پزشکان و سیاست‌گذاران در سراسر جهان است، ادامه دهیم.

ما باید انگیزه‌­های دسترسی آزاد را با مسئولیت خود برای اداره پایدار این سازمان خیریه به تعادل برسانیم. مدلی که محتوای ما را رایگان ارائه می‌کند، اما در وهله اول ما را از درآمد تولید یا انتشار آن محروم می‌کند و برای کسی سود چندانی نخواهد داشت. هدف اولیه ما این بود که دسترسی به همه مرورهای کاکرین را تا سال ۲۰۲۵، درصورتی که بتوانیم مسیر پایداری از نظر مالی برای رسیدن به آن تعیین کنیم، بدون اینکه مسئولیتی بر دوش نویسندگان بگذاریم، آزاد کنیم. با این حال، مشخص شد که این امر در آن بازه زمانی امکان­‌پذیر نخواهدبود. در حالی که دسترسی آزاد کامل همچنان هدف ماست، باید در مورد مدت زمانی که این کار طول می­‌کشد، واقع‌بین باشیم و ما درحال بررسی راه­‌هایی برای گسترش دسترسی به محتوای خود در این مدت هستیم.

پایبندی به اصولمان

استقلال ما یکی از اصول بنیادین اساسی ماست. ما کمک یا حمایت مالی از منابعی با تضاد منافع، مانند شرکت­‌های داروسازی یا تجهیزات پزشکی را نمی­پذیریم؛ این موضوع ما را در بین مؤسسات خیریه پزشکی و علمی، که بسیاری از آن‌ها برای پرداخت صورت حساب‌­ها به خیرین شرکتی متکی هستند، نامتعارف می­‌کند. ما به‌عنوان یک مؤسسه خیریه، ارزیابی‌های بی‌طرفانه بسیاری از مداخلات و تشخیصات پزشکی که توسط شرکت‌ها تولید و ترویج می­‌شود را منتشر می­‌کنیم؛ و سیاست تضاد منافع سرسختانه‌­ای برای محافظت از محتوای خود در برابر نفوذ نابجا داریم.

ما می‌خواهیم مرور­های ما در دسترس افراد زیادی باشد، اما اصول یا کیفیت خود را به‌­خطر نمی‌اندازیم. پیچیدگی تولید، ویرایش و انتشار مرورهای سیستماتیک، کاکرین را برای مدل فعلی دسترسی آزاد «طلایی» که نویسندگان برای پوشش هزینه‌های انتشار مبلغی می‌پردازند، در جایگاه مناسبی قرار نمی­‌دهد. انجام و انتشار مرورهای سیستماتیک نه ارزان است و نه آسان، و این کار مهم نیاز به تأمین مالی دارد.

سرمایه­‌گذاری در آینده

از آنجایی که نمی‌توانیم دسترسی به همه چیز را فوراً آزاد کنیم؛ با ناشر خود، وایلی (Wiley)، تلاش می‌کنیم تا دسترسی جهانی به محتوای کاکرین را گسترش دهیم و در عین حال، اطمینان حاصل کنیم که همچنان می‌توانیم آن را تولید کنیم.

ما با هم تلاش می­‌کنیم تا دسترسی عمومی رایگان را به میزان قابل توجهی در سراسر جهان گسترش دهیم. در حال حاضر چهارده کشور دارای مقررات ملی هستند که به موجب آن، سازمان‌های دولتی از دسترسی عمومی رایگان برای همه افراد در کشور حمایت می‌کنند. بازدیدکنندگان از آن کشورها با سامانه­‌های پرداخت مواجه نمی‌شوند و می‌توانند بدون ورود به سیستم، به محتوای کتابخانه کاکرین دسترسی داشته باشند. بنابراین، هدف ما آزادکردن محتوا برای مناطق بزرگ است، زمانی که بخش مهمی از کشورهای منطقه از طریق مقررات ملی در کتابخانه کاکرین عضو شوند. ما برای رسیدن به این هدف با گروه‌­های کاکرین در سراسر جهان، آژانس‌­های مالی ملی و انتشارات وایلی کار خواهیم کرد.

ما قصد داریم دسترسی به همه پروتکل‌های مروری را از سال ۲۰۲۵ به بعد، با مجوز CC-BY آزاد کنیم و در حال بررسی دسترسی آزاد برای سایر محصولاتمان مانند سرمقاله‌ها و خلاصه‌های به زبان ساده نیز هستیم. ما به سرمایه‌­گذاری در مجله با دسترسی آزاد، به نام Cochrane Evidence Synthesis and Methods ادامه خواهیم‌­داد و به جامعه جهانی سنتز شواهد کمک می­‌کنیم تا با آخرین پیشرفت­‌های روش­‌شناسی همگام شوند. همچنین ممکن است در آینده مجلات دیگری با دسترسی آزاد را به پایگاه داده اصلی محصولاتمان اضافه کنیم.

نگاه به آینده

ما هنوز در حال بررسی جزئیات گذار طولانی‌مدت خود به دسترسی آزاد هستیم، اما مطمئنیم که به راه‌­حلی پایدار خواهیم ­رسید که نیازهای نویسندگان، خوانندگان و اعضا را به تعادل می­رساند. سازمان همکاری‌های کاکرین ۳۰ سال پیش برای پرکردن شکاف مهم شواهد تأسیس شد و ما باید درآمد و یکپارچگی خود را حفظ کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که می‌توانیم به انجام مأموریت خود در دهه‌های آینده ادامه دهیم. ما امیدواریم که در این سفر از ما حمایت کنید، زیرا ما در تلاش هستیم تا بهترین شواهد سلامت را ارائه و آن را برای همه و در همه‌­جا در دسترس قرار دهیم.

چهارشنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۳