مرکز کاکرین ایران فعالیتها، برنامهها، دستاوردها و موفقیتهای خود در سالهای اخیر را در یک نشست دوستانه با دکتر Holger Jens Schünemann، رئیس مرکز کاکرین کانادا ارائه نمود. این فرصت متعاقب دعوت دفتر سازمان بهداشت جهانی در تهران از ایشان به عنوان مشاور در بررسی روند توسعه راهنماهای بالینی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ترتیب داده شد.
دکتر آرش رشیدیان، مدیر پژوهشها، شواهد و اطلاعات دفتر مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت پروفسور شونمن را همراهی نموده و پیشینه مختصری از جنبش پزشکی مبتنی بر شواهد (EBM: Evidence-Based medicine) و کاکرین در ایران مطرح نمود. وی تأکید کرد: «خلاصه شواهد کاکرین، موجب افزایش استفاده سیاستگذاران سلامت از آنها شده و این موضوع پتانسیل بالقوه کاکرین ایران در ترجمه خلاصهها به زبان فارسی را خاطر نشان میسازد.»
در این جلسه دکتر بیتا مسگرپور، معاون مرکز کاکرین ایران تاریخچهای از فعالیتهای مرکز کاکرین از جمله پروژه ترجمه، آموزش، شبکهسازی، تأمین منابع و تبلیغات مطرح نمود. وی اشاره کرد: «مرکز کاکرین ایران تا کنون ۲٬۳۰۰ خلاصه و خلاصه به زبان ساده (PLS: Plain Language Summaries) از مرورهای کاکرین را ترجمه کرده است که در سایت محلی Cochrane.ir منتشر شده و قابل بازیابی است. از این رو زبان فارسی، پس از اسپانیایی و فرانسه سومین زبان خلاصههای ترجمه شده مرورهای کاکرین و چهارمین زبان خلاصههای به زبان ساده به شمار میآید.»
دکتر پیام کبیری در خصوص جزئیات پلتفرم خلاصههای ترجمهشده فارسی توضیحاتی ارائه داد. او کل بازدیدهای این خلاصهها را ۲٬۲۱۴٬۳۳۷ مورد اعلام نمود که از سایت Google و با جستوجوی نام داروهای بتاهیستین، پرگابالین، گاباپنتین و آریپیپرازول هدایت شدهاند. کبیری در ادامه افزود: «با توجه به مهارت اندک پزشکان در خصوص درک و دانش استفاده از مرورهای نظاممند بر آن شدیم تا کارگاه آموزشی با عنوان »چگونه یک مرور نظاممند بخوانیم» را برنامهریزی و اجرا کنیم. نتیجه آن برگزاری ۱۰ کارگاه در سال گذشته و برنامهریزی برای برگزاری ۱۵ کارگاه در سال آتی در دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور بوده است.»
در این جلسه مدیر مرکز GRADE دانشگاه McMaster کانادا گفت: «دستاوردهای قابل توجه کاکرین ایران در این مدت کوتاه چشمگیر و تأثیرگذار بوده است.» شونمن بر اهمیت پیوند میان نتایج مرورهای نظاممند و برنامه راهنماهای بالینی تأکید کرد. وی همچنین گفت: «برای کارآمدی بیشتر، کاکرین ایران میتواند در قالب واسط و میانجی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعامل داشته باشد و از طریق ایجاد شبکه در توسعه راهنماهای بالینی تأثیرگذار باشد. به عبارت دیگر، خطمشی ملی در رابطه با بهروزرسانی سریع راهنماهای بالینی میبایست توصیههای مرورهای نظاممند را در دستور کار خود قرار دهد.»
دکتر علیاکبر حقدوست، ریاست مرکز کاکرین ایران گفت: «با توجه به محدودیت منابع شامل نیروی انسانی، منابع مالی و محدودیتهای زبانی و غیره، ما نهایت تلاش خود را در حمایت و تشویق کلیه مشارکتکنندگان با هدف دستیابی به نیازها و اولویتهای خود بهکار بستیم. در این راستا، کاکرین ایران و سازمان نظام پزشکی برای تمرکز بر اجرای نتایج مرور نظاممند و راهنماهای بالینی تفاهمنامه همکاری امضا کردهاند.»
روی هم رفته، نمایندگان رسمی کاکرین ایران و کانادا در این ملاقات تجربیات، چالشها، شکاف و موانع اجرای راهنماهای بالینی در عمل را به اشتراک گذاشتند. در نهایت، با ادامه همکاری کاکرین کانادا، استفاده و اجرای رویکرد GRADE (Grading of Recommendations Assessment, Development, and Evaluation) در راهنماهای بالینی و خلاصه شواهد گام پیش رو برای کاکرین ایران خواهد بود.
سهشنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۸