براساس نتایج یک مرور جدید کاکرین، یک داروی ارزان و پرکاربرد برای درمان نقرس (gout) میتواند حملات قلبی و سکته مغزی را در افراد مبتلا به بیماریهای قلبیعروقی کاهش دهد.
این مطالعه مروری، تاثیرات مصرف دوزهای پایین کلشیسین (colchicine)، دارویی را که برای درمان نقرس استفاده میشود، بررسی کرد و هیچ افزایشی را در بروز عوارض جانبی جدی نشان نداد.
بیماریهای قلبیعروقی اغلب ناشی از التهاب مزمن خفیف هستند، که باعث بروز حوادث قلبیعروقی مکرر، مانند حملات قلبی و سکته مغزی، میشوند. کلشیسین دارای خواص ضدالتهابی است که آن را به گزینهای امیدوارکننده برای افراد مبتلا به بیماری قلبی تبدیل میکند.
یک تاثیر امیدوارکننده بر خطر بروز بیماریهای قلبیعروقی
این مرور شامل ۱۲ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (randomized controlled trials; RCT)، با مشارکت تقریباً ۲۳هزار نفر با سابقه قبلی بیماری قلبی، حمله قلبی یا سکته مغزی بود. مطالعات، بیمارانی را بررسی کردند که کلشیسین را حداقل بهمدت شش ماه، با دوز ۰/۵ میلیگرم، یک یا دوبار در روز، مصرف کردند. بیشتر شرکتکنندگان مرد بودند (حدود ۸۰ درصد) و میانگین سنی آنها ۵۷ تا ۷۴ سال گزارش شد. نیمی از بیماران کلشیسین را دریافت کردند، درحالیکه نیمی دیگر با دارونما (placebo) درمان شدند یا هیچ درمان بیشتری را در کنار مراقبتهای معمول خود استفاده نکردند.
در مجموع، افرادی که دوز پایین کلشیسین را مصرف کردند، کمتر احتمال داشت که دچار حمله قلبی یا سکته مغزی شوند. بهازای هر ۱,۰۰۰ بیمار تحت درمان با کلشیسین، در مقایسه با افرادی که این دارو را مصرف نکردند، ۹ مورد حمله قلبی و ۸ مورد سکته مغزی کمتر رخ دادند. اگرچه هیچ عارضه جانبی جدی در بیماران دریافتکننده کلشیسین گزارش نشد، این بیماران بیشتر احتمال داشت که دچار عوارض جانبی معده یا گوارشی شوند، اما این عوارض معمولاً خفیف بوده و مدت زیادی طول نکشیدند.
«از میان ۲۰۰ بیمار مبتلا به بیماری قلبیعروقی - که در حالت عادی انتظار وقوع حدود هفت حمله قلبی و چهار سکته مغزی را داشتیم - استفاده از کلشیسین با دوز پایین توانست از وقوع حدود دو مورد از هریک از حملات پیشگیری کند. کاهشهایی از این دست میتوانند برای بیمارانی که با خطر وقوع حملات قلبیعروقی مداوم و مادامالعمر زندگی میکنند، تفاوت واقعی را ایجاد کنند.»
- دکتر رامین ابراهیمی (Ramin Ebrahimi)، نویسنده همکار از دانشگاه پزشکی گریفسوالد (University Medicine Greifswald)، آلمان
یک کاربرد جدید برای دارویی قدیمی
از آنجاییکه بیماریهای قلبیعروقی علت اصلی مرگومیر در سطح جهان هستند، کلشیسین یک گزینه درمانی ارزان و در دسترس را برای پیشگیری ثانویه در بیماران پرخطر ارائه میدهد.
«این نتایج حاصل انجام کارآزماییهایی است که با بودجه عمومی انجام شدند و یک داروی بسیار قدیمی و کمهزینه را برای استفادهای کاملاً جدید، تغییر کاربری دادند. این، نشاندهنده قدرت تحقیقات دانشگاهی در آشکار کردن فرصتهای درمانی است که توسعه داروهای مرسوم اغلب از آنها غافل میشود.»
- لارس همکنز (Lars Hemkens)، نویسنده ارشد از دانشگاه برن (University of Bern)، سوئیس
شواهد در مورد اینکه مصرف کلشیسین بر میزان کلی مرگومیر یا نیاز به انجام اقداماتی، مانند بازسازی عروق کرونر (coronary revascularization)، تأثیر میگذارد یا خیر، چندان مطمئن نیست. این مطالعات هیچ اطلاعاتی را مبنی بر اینکه داروی مذکور کیفیت زندگی بیماران را بهبود میبخشد یا طول مدت بستری شدن در بیمارستان را کاهش میدهد، ارائه ندادند. نویسندگان تأکید میکنند که انجام تحقیقات بیشتری در این زمینهها مورد نیاز است.
شنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۴