یافتههای یک مرور کاکرین نشان میدهند که تصمیمگیری در مورد دریافت واکسن HPV میان نوجوانان و خانوادههایشان، تحت تأثیر شبکهای از عوامل اجتماعی، فرهنگی و اعتماد به آن قرار دارد، که فراتر از آگاهی یا دسترسی به واکسن است.
این مرور کیفی کاکرین که در اپریل ۲۰۲۵ منتشر شد، هشت مضمون اصلی را شناسایی کرد که نحوه نگرش و تعامل نوجوانان و خانوادههای آنها را با برنامههای واکسیناسیون HPV شکل میدهند. تیم انجامدهنده این مطالعه مروری برای روز جهانی ریشهکنی سرطان دهانه رحم، وبلاگ جدیدی را به نگارش درآورده تا به متخصصان سلامت عمومی برای عبور از این پیچیدگیها کمک کند.
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) خانوادهای از ویروسهای رایج است، از جمله ویروسهایی که باعث بروز زگیل تناسلی و انواع مختلفی از سرطانها در زنان و مردان میشوند. سرطان دهانه رحم، چهارمین سرطان شایع در زنان در سراسر جهان، شایعترین سرطان مرتبط با عفونت HPV است. انجام واکسیناسیون در جوانان، ابزاری قدرتمند را برای پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم و دیگر بیماریهای مرتبط با HPV فراهم میکند.
علیرغم معرفی تدریجی واکسیناسیون HPV در بسیاری از کشورها، همچنان در چندین منطقه در سراسر جهان بهطور رضایتبخشی انجام نشده است. از آنجاییکه برنامههای واکسیناسیون برای موفقیت به سطح بالایی از پوشش نیاز دارند، درک اینکه چرا برخی از جوانان و خانوادههای آنها در واکسیناسیون تردید دارند یا از آن امتناع میکنند، بسیار مهم است.
هشت موضوع کلیدی که بر تصمیمات واکسیناسیون HPV تأثیر میگذارند
این مرور با هدف ایجاد درکی جامع از عوامل چندجزئی انجام شد که بر دیدگاهها و شیوههای نوجوانان و خانوادههای آنها در مورد واکسیناسیون HPV تأثیر میگذارند، و اینکه چرا برخی ممکن است کمتر آن را بپذیرند.
این مرور شامل ۲۰۶ مطالعه بود، که از این تعداد، ۷۱ مورد در آنالیز نهایی گنجانده شدند. مطالعات در هر شش منطقه سازمان جهانی بهداشت (WHO) صورت گرفتند و شامل مناطق شهری و روستایی بودند.
نتایج این مرور نشان دادند که عوامل پیچیده بسیاری - اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، ساختاری، و اخلاقی - ممکن است بر نحوه درک جوانان و خانوادههای آنها از واکسیناسیون HPV تأثیر بگذارند. این موارد در هشت موضوع کلی دستهبندی شدند:
۱. محدود بودن دانش پزشکی در مورد HPV و واکسیناسیون.
۲. برداشتهای موجود از خطرات و مزایا، از جمله نگرانیهای مربوط به بیخطر بودن آن و باورهای اخلاقی در مورد تمایلات جنسی.
۳. نگرشهای عمومی نسبت به واکسیناسیون، که تحت تأثیر تجربیات گذشته با واکسنهای دیگر شکل گرفتند.
۴. پویایی تصمیمگیری خانوادگی میان نوجوانان و خانوادههایشان.
۵. تأثیرات اجتماعی و جامعه، از جمله همسالان، خانوادههای پرجمعیت، رهبران مذهبی، یا سنتی، و رسانهها.
۶. باورها و هنجارهای فرهنگی پیرامون نوجوانی، جنسیت، فرزندپروری، و تمایلات جنسی.
۷. اعتماد یا بیاعتمادی به نهادهایی مانند مدارس، دولت، علوم، و سیستمهای مراقبتهای سلامت.
۸. موانع عملی برای دسترسی به واکسیناسیون HPV، از جمله هزینه، زبان، و راحتی.
این عوامل در زمینهها و سطوح درآمدی مختلف در هم تنیدهاند، و این نشان میدهد که تردید در مورد دریافت واکسن به ندرت صرفاً به دلیل اطلاعات نادرست است. در مقابل، این امر منعکسکننده زمینههای عمیقتر اجتماعی، سیاسی و اخلاقی است که تصمیمات سلامت در بطن آنها گرفته میشوند.
«اغلب فرض بر این است که وقتی افراد تصمیم به واکسیناسیون نمیگیرند، به این دلیل است که دانش یا آگاهی کافی ندارند. با این حال، یافتههای مرور ما نشان میدهند که رابطه پیچیدهتری میان آگاهی در مورد واکسیناسیون HPV و پذیرش آن وجود دارد.»
- دکتر سارا کوپر (Sara Cooper)، نویسنده اصلی این مرور از کاکرین آفریقای جنوبی
لزوم انجام اقداماتی فراتر از ارائه آموزش و افزایش آگاهی
نویسندگان تأکید میکنند که درک نگرانیهای نوجوانان و خانوادههای آنها در مورد واکسیناسیون HPV، و هنجارها و ارزشهای اجتماعی گستردهتر که این نگرانیها ممکن است بخشی از آنها باشند، مهم است. اجازه دادن به ابراز این نگرانیها و گوش دادن به آنها همراه با همدلی میتواند به ایجاد اعتماد و تقویت اطمینان به برنامههای واکسیناسیون کمک کند.
«برای تسریع پیشرفت در جهت ریشهکنی سرطان دهانه رحم، باید فراتر از کمپینهای آگاهیبخشی عمل کنیم. برای بهبود پذیرش واکسیناسیون HPV در سراسر جهان، ایجاد اعتماد، درک چارچوبهای اخلاقی محلی، و تضمین دسترسی عادلانه، بسیار مهم هستند.»
- پروفسور چارلز شی ویسونگ (Charles Shey Wiysonge)، نویسنده ارشد این مرور از کاکرین آفریقای جنوبی
با هدف قرار دادن این تأثیرات، سیاستگذاران و متخصصان مراقبتهای سلامت ممکن است بتوانند اعتماد به واکسیناسیون HPV را به روشهایی مرتبطتر، قابل قبولتر و در نهایت مؤثرتر تقویت کنند.
دوشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۴