ابزار جدیدی طراحی شده است تا به پژوهشگران کمک کند کارآزمایی‌های بالینی مشکل‌دار (problematic clinical trials) را پیش‌از واردکردن آن‌ها در مرورهای سیستماتیک شناسایی کنند.
نوشته‌شده توسط: میا پارکینسون
ابزار جدیدی برای شناسایی کارآزمایی‌های مشکل‌دار اکنون در دسترس است که به پژوهشگران امکان می‌دهد بررسی کنند آیا مطالعات قابل اعتماد هستند یا خیر، پیش‌از آنکه آن‌ها را در مرورهای سیستماتیک وارد کنند.
INSPECT-SR چیست؟
این ابزار بررسی کارآزمایی‌های بالینی مشکل‌دار در مرورهای سیستماتیک (INveStigating ProblEmatic Clinical Trials in Systematic Reviews; INSPECT-SR ) توسط یک گروه بین‌المللی از پژوهشگران ساخته شده است تا به خطرات ناشی از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی‌شده (randomized controlled trials ;RCTs) غیرقابل اعتماد بپردازد.
مطالعات مشکل‌دار، از جمله آن‌هایی که تحت تأثیر خطای انسانی یا سوءرفتار پژوهشی هستند، می‌توانند پایگاه شواهدی را که مرورهای نظام‌مند بر آن تکیه دارند مخدوش کنند و به نوبه خود بر دستورالعمل‌های درمانی (clinical guidelines) تأثیر بگذارند. این می‌تواند منجر به توصیه‌های گمراه‌کننده یا حتی مضر شود. یکی از مشهورترین نمونه‌های مطالعات مشکل‌دار مربوط به ادعاها درباره‌ی داروی ایورمکتین (Ivermectin) بود که به‌عنوان داروی معجزه‌آسایی معرفی شد که جان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ شدید (severe COVID-19) را نجات خواهد داد. بااین‌حال، طبق نظر مقامات بهداشتی در ایالات متحده، بریتانیا و اتحادیه‌ی اروپا، برخی از کارآزمایی‌های استفاده‌شده در مرورهای نظام‌مند معتبر نبودند. کارآزمایی‌های با کیفیت بالاتر بعدی نشان دادند که فواید این دارو کم بوده یا اصلاً وجود ندارد.
تا امروز، نویسندگان مطالعات مروری هیچ راهی برای ارزیابی اعتمادپذیری کارآزمایی‌ها بر اساس اجماع و روش‌های تأییدشده نداشتند. ابزار INSPECT-SR این شکاف را پر می‌کند و روشی نظام‌مند، شفاف و به‌طور سختگیرانه توسعه‌یافته فراهم می‌سازد.
این ابزار توسط پژوهشگران دانشگاه منچستر (University of Manchester) و کاکرین، با همکاری بیش از ۴۰ نهاد جهانی توسعه یافته است و نویسندگان مطالعات مروری را از طریق ۲۱ مرور ساختاریافته در چهار حوزه راهنمایی می‌کند:
- اعلان‌های پس از انتشار (post-publication notices)
- اجرای مطالعه، حاکمیت و شفافیت (study conduct, governance and transparency)
- متن و تصاویر (text and figures)
- نتایج مطالعه (study results)
INSPECT-SR چگونه استفاده خواهد شد؟
این ابزار که با همکاری جامعه جهانی مرورهای سیستماتیک توسعه یافته است، ابزاری عملی در اختیار نویسندگان مطالعات مروری قرار می‌دهد تا سنتز شواهد را از تحریف محافظت کنند و راهنمایی‌های مراقبت‌های سلامتی قابل اعتمادتر را تضمین کنند.
بیش از ۱۵۰ متخصص پژوهش سلامت و تمامیت علمی از سراسر جهان در توسعه INSPECT-SR مشارکت کرده‌اند. پژوهشگران می‌توانند از این ابزار برای ارزیابی اعتمادپذیری کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی‌شده و شناسایی مطالعات مشکل‌دار استفاده کنند، با دانستن این موضوع که این ابزار از سوی جامعه مرور سیستماتیک حمایت می‌شود.
- دکتر جک ویلکینسون (Dr Jack Wilkinson)، دانشگاه منچستر
بر خلاف ابزارهایی که خطر سوگیری (risk of bias) یا کیفیت روش‌شناختی را ارزیابی می‌کنند،INSPECT-SR به‌طور خاص بر اعتمادپذیری داده‌های کارآزمایی بدون پیش‌فرض خطا و بدون نیاز به اثبات عمدی‌بودن آن، تمرکز دارد.
تیم پژوهشی این ابزار، نویسندگان مطالعات مروری، توسعه‌دهندگان دستورالعمل‌ها و ناشران را تشویق می‌کند تا INSPECT-SR را به کار گیرند و پیش‌بینی می‌کند که این ابزار به استانداردی برای ارزیابی اعتمادپذیری کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی‌شده تبدیل خواهد شد. INSPECT-SR همچنین به منابع موجود برای تعیین این که آیا مرورهای سیستماتیک کاکرین نسبت به مطالعات واردشده نگرانی دارند یا نه افزوده خواهد شد. این ابزار برای تأیید رسمی کاکرین ارائه شده است و جزئیات بیشتر تا پیش از پایان سال ۲۰۲۵ منتشر خواهد شد.
مقاله INSPECT-SR: ابزاری برای ارزیابی اعتمادپذیری کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی‌شده در medRxiV در دسترس است. راهنمای دقیق‌تر برای استفاده از این ابزار نیز به صورت رایگان از اینجا قابل دسترسی است.
دوشنبه ۲۴ شهریور۱۴۰۴