یکی از مقالات مروری کاکرین که اخیراً به روز رسانی شده است، نشان می‌دهد که یادآوری به مردم در موعد مقرر انجام واکسیناسیون و یا بعد آن، تعداد افرادی را که ایمن می‌شوند افزایش می‌دهد.

میزان ایمن‌سازی در برابر بیماری‌های عفونی در کودکان و بزرگسالان در حال بهبود است، اما وجود افرادی که تمام واکسن‌های مورد نیاز را دریافت نمی‌کنند، همچنان مشکلی است که باعث مرگ و میرهایی می شود که از طریق واکسن قابل پیشگیری هستند. در اروپا ۱۱,۳۱۶ مورد سرخک در طی سال ۲۰۱۲ گزارش شده است و تخمین زده می‌شود هر ساله حدود چهار تا ۵۰ میلیون مورد آنفلوانزای دارای علایم رخ دهد.

یادآورها می‌توانند در موعد انجام واکسیناسیون، به بیماران، والدین یا سرپرستان و یا کل جمعیت، بر اساس سن یا سایر عوامل خطر ارسال شود. فراخوان‌ها زمانی ارسال می‌شوند که زمان واکسن‌ها از موعد مقرر گذشته باشد. یادآورها و فراخوان‌ها را می‌توان با نامه، کارت پستال، تماس تلفنی و یا پیام متنی ارسال کرد. این یادآورها با در نظر گرفتن دلایل مشترکی که ممکن است باعث انجام‌نشدن واکسیناسیون باشند عمل می‌کنند؛ از جمله قرار ملاقات‌های فراموش‌شده یا انجام‌نشده، عدم آشنایی با برنامه‌های واکسیناسیون و نگرانی در مورد آن. برای این که ارسال یادآور موفقیت‌آمیز باشد، سوابق واکسیناسیون و اطلاعات تماس فرد باید دقیق و به‌روز باشند، یادآورها باید قابل خواندن باشند و خدمات واکسیناسیون باید قابل دسترس باشند.

یک گروه از پژوهشگران کاکرین اقدام به به‌روزرسانی یک مرور ساختارمند کرده‌اند که خلاصه نتایج ۷۵ مطالعه از ۱۰ کشور از جمله ۵۵ مطالعه شامل ۱۳,۸۶۲۵ کودک، نوجوان و بزرگسال را ارائه داده است. بعضی از مطالعات به دلیل این که مداخلات را برای بیش از یک جمعیت هدف اعمال کرده بودند، به مقایسه بیش از یک عامل پرداخته‌اند. بیست و نه مطالعه به بررسی یادآوری برای ایمن‌سازی معمول در نوزادان و کودکان مانند واکسن MMR سرخک، اوریون، سرخجه) و فلج اطفال، ۲۴ مطالعه در مورد واکسیناسیون آنفلوانزا در بزرگسالان، ۱۲ مطالعه در مورد واکسیناسیون نوجوانان، ۸ مطالعه واکسیناسیون معمول در بزرگسالان مانند کزاز یا هپاتیت B، و ۵ مطالعه به واکسیناسیون آنفلوانزا در کودکان پرداخته بودند. پنجاه و هشت مطالعه در ایالات متحده و بقیه مطالعات در استرالیا، اروپا و آفریقا انجام شده بودند.

این مطالعات به بررسی یادآورهایی که از طریق نامه، تماس تلفنی، تماس تلفنی کامپیوتری، پیام متنی و یا ترکیبی از تمامی این قالب‌ها ارسال شده بود، پرداخته و آنها را با عدم انجام یادآوری، فعالیت‌های مبتنی بر رسانه با هدف ارتقای واکسیناسیون و تمرین‌های عمومی ساده که توسط کمپین‌های آگاهی در مورد ایمن‌سازی برگزار می‌شود، مقایسه کرده بودند.

پژوهشگران کاکرین دریافتند که سیستم‌های یادآور و فراخوان موجب افزایش تعداد کودکان و بزرگسالانی می‌شود که انواع برنامه‌های ایمن‌سازی را دریافت می‌کنند. یادآوری به افرادی که در آینده نزدیک واکسیناسیون دارند، احتمالاً تعداد افرادی را که واکسینه می‌شوند، افزایش می‌دهد. بر اساس نتایج حاصل از ترکیب مطالعات در بزرگسالان و کودکان، افرادی که واکسیناسیون را بعد از یادآوری انجام می‌دهند، 8 درصد بیشتر از افرادی هستند که هیچ یادآوری دریافت نمی‌کنند. نتایج مشابهی در کودکان و بزرگسالان، هنگامی که به طور جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند نیز به دست آمد. محققان ذکر کردند که تفاوت در نتایج مطالعات و تفاوت در تأثیر یادآورها می‌تواند به دلیل تفاوت در زمینه‌های آن‌ها باشد.

شواهد باکیفیتی وجود دارد که نشان می‌دهد کارت پستال، پیام نوشتاری و تماس تلفنی کامپیوتری نسبت به سایر روش‌های ارایه یادآورها مؤثرتر هستند.

نویسنده اصلی این مرور کاکرین، Julie Jacobson Vann از دانشکده پرستاری Chapel Hill در دانشگاه کارولینای شمالی اظهار می‌دارد: «شواهد نشان می‌دهد که یادآوری به مردم برای انجام واکسیناسیون موجب افزایش تعداد افرادی می‌شود که واکسیناسیون دریافت می‌کنند. همه روش‌های یادآوری به احتمال زیاد مؤثرند، اما یادآوری به مردم از طریق تلفن بیشترین تأثیر را دارد. حتی یک تأثیر کوچک از ارسال فراخوان‌ها و یادآورها به بیمار زمانی که در مقیاس کل جمعیت در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند تأثیر زیادی در سلامت جامعه داشته باشد».

«ما به فناوری‌ای که ارسال یادآور و فراخوانی را جزء مراقبت‌های اولیه معمول جای دهد، رسیده‌ایم. سیستم‌های یادآوری و فراخوانی باید به هر سرویس خدمات سلامتی متصل شوند تا اثربخشی آن‌ها به حداکثر برسد؛ مثلاً یادآوری‌های تلفنی فردبه‌فرد مؤثر هستند، اما ممکن است نسبت به سایر روش‌ها هزینه بیشتری داشته باشد».

«همراه با توسعه فناوری‌ها، چگونگی ارتقای مداخلات یادآوری و فراخوانی باید مد نظر قرار گیرد. به عنوان مثال، ما باید در مورد ویژگی‌های مؤثرترین روش‌های مداخلات متمرکز و پیام‌های متنی بیشتر یاد بگیریم».

آدرس کامل مقاله: 

Jacobson Vann JC, Jacobson RM, Coyne-Beasley T, Asafu-Adjei JK, Szilagyi PG. Patient reminder and recall interventions to improve immunization rates. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 1. Art. No.: CD003941. DOI: 10.1002/14651858.CD003941.pub2.

اطلاعات تماس:

Julie C. Jacobson Vann
The University of North Carolina at Chapel Hill
School of Nursing
CB # 7460
Chapel Hill, North Carolina 27599-7460
ای‌میل: jvann@email.unc.edu

برای اطلاعات بیشتر لطفاً تماس بگیرید با:
Jo Anthony
Senior Media and Communications Officer, Cochrane 
M +44(0) 7582 726 634
ای‌میل:  janthony@cochrane.org  یا  pressoffice@cochrane.org