پیام‌های کلیدی

• شواهد کافی و باکیفیتی برای قضاوت در مورد این که آیا ویتامین D یک درمان مؤثر یا بی‌خطر برای بزرگسالان مبتلا به COVID-19 است یا خیر، پیدا نکردیم.
• انجام پژوهش‌های بیش‌تری در این زمینه مورد نیاز است. پژوهش‌های آینده باید بر مطالعاتی با طراحی خوب و با روش‌های قوی متمرکز شود.
• ۲۱ مطالعه ی در حال انجام را در این زمینه شناسایی کردیم. با دردسترس‌قرارگرفتن شواهد بیش‌تر، این یادداشت را به‌روز ‌خواهیم کرد.

چه ارتباطی بین ویتامین D و COVID-19 وجود دارد؟

تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به نوع شدید COVID-19 که در بیمارستان بستری‌اند، سطوح پایین ویتامین D (کمبود ویتامینD ) دارند. عوامل خطر ایجاد نوع شدید COVID-19 همان عوامل خطر مربوط به کمبود ویتامین D هستند؛ بنابراین تشخیص این که کمبود ویتامین D به‌خودی‌خود یک عامل خطر برای ابتلا به نوع شدید COVID-19 محسوب می‌شود یا خیر، دشوار است. این عوامل خطر شامل وضعیت کلی بیماربودن، رژیم غذایی نامناسب، و بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، بیماری‌های کبدی و کلیوی هستند.

ویتامین D برای داشتن استخوان‌ها، دندان‌ها و عضلات سالم اهمیت دارد. این ویتامین به تنظیم قند خون، قلب و عروق خونی، ریه‌ها و مجاری هوایی کمک می‌کند. همچنین در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارد. این نواحی تحت تأثیر COVID-19 هم هستند، بنابراین تجویز ویتامین D برای افراد مبتلا به COVID-19 ممکن است به آن‌ها کمک کند تا سریع‌تر بهبود یابند یا شدت بیماری در آن‌ها کمتر باشد.

به دنبال پیداکردن چه چیزی بودیم؟

 می‌خواستیم تأثیرات تجویز ویتامین D را برای بزرگسالان مبتلا به COVID-19 تأییدشده در موارد زیر بدانیم:

• مرگ‌ومیر به هر علت؛
• بهبود یا بدترشدن وضعیت بیمار؛
• عوارض ناخواسته؛ و
• کیفیت زندگی.

چه کاری انجام دادیم؟

مطالعاتی را جست‌وجو کردیم که استفاده از ویتامین D را به‌عنوان درمانی برای بزرگسالان مبتلا به COVID-19 تأییدشده در مقایسه با دارونما یا درمان دیگر ارزیابی کرده‌اند. در این مطالعات، ویتامین D می‌توانست در هر شکل و در هر دوزی تجویز شده باشد.

در این جا نتایج این مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده‌ایم، و درجه اطمینان خود را به شواهد، بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام و حجم نمونه مطالعات رتبه‌بندی کرده‌ایم.

چه چیزی پیدا کردیم؟

به سه مطالعه با 356 شرکت‌کننده دست پیدا کردیم. یک مطالعه در برزیل، و دو مورد دیگر در اسپانیا انجام شده‌اند. دو مطالعه با شرکت‌کنندگان مبتلا به نوع شدید COVID-19 و یک مطالعه با شرکت‏‌کنندگان مبتلا به نوع خفیف COVID-19 یا بدون علامت انجام شدند. همه شرکت‌کنندگان بر اساس تست آزمایشگاهی PCR از لحاظ COVID-19 مثبت بودند که در حال حاضر دقیق‌ترین تست موجود است.

مطالعات دوزهای گوناگون ویتامین D را برای شرکت‌کنندگان خود تجویز کرده‌اند. آن‌ها زمان‌بندی‌های متفاوتی نسبت به هم داشتند، از یک دوز بزرگ در یک مطالعه تا چندین دوز کوچک‌تر طی 14 روز در مطالعه دیگر. فقط در دو مطالعه اظهار شد كه شركت‌كنندگان کمبود ویتامین D داشتند. مطالعه دیگر در مورد وضعیت ویتامین D شرکت‌کنندگان گزارشی را ارائه نکرد.

مرگ‌ومیر به هر علتی
نمی‌دانیم که مصرف ویتامین D به پیشگیری از مرگ‌ومیر ناشی از COVID-19 کمک می‌کند یا خیر. دو مطالعه (در شرکت‏‌کنندگان مبتلا به نوع شدید COVID-19) شواهدی را در مورد مرگ‌ومیر ناشی از هر علتی ارائه دادند. یک مطالعه هیچ موردی از مرگ‌ومیر را در 50 شرکت‌کننده‌ای که ویتامین D دریافت کردند، گزارش نکرد، اما دو بیمار در 26 شرکت‌کننده‌ای که تحت درمان معمول COVID-19 در بیمارستان بودند، فوت کردند. مطالعه دیگر، نه مورد مرگ‌ در 119 شرکت‌کننده گروه ویتامین D و شش مورد مرگ در 118 شرکت‌کننده گروه دارونما گزارش کرد. این مطالعات بیش از حد با هم متفاوت بودند و به ما امکان نتیجه‌گیری نمی‌دادند.

شرایط بیمار
ویتامین D ممکن است نیاز به استفاده از دستگاه ونتیلاتور را برای کمک به تنفس بیماران کاهش دهد، هر چند شواهد در این مورد قطعی نیست. یک مطالعه (در شرکت‌کنندگان مبتلا به نوع شدید COVID-19) گزارش داده است که از 119 شرکت‌کننده‌ای که ویتامین D دریافت کردند، 9 بیمار باید از دستگاه تنفس استفاده می‌کردند و 17 بیمار از 118 شرکت‌کننده گروه دارونما به دستگاه تنفس نیاز پیدا کردند.

عوارض جانبی
نمی‌دانیم که آیا ویتامین D باعث بروز عوارض ناخواسته‌ای می‌شود یا خیر. فقط یک مطالعه (در شرکت‌کنندگان با نوع شدید COVID-19) داده‌های مربوط به اثرات ناخواسته را به روشی گزارش داد که توانستیم از آن‌ها استفاده کنیم. این پژوهش نشان داد یک بیمار از 119 شرکت‌کننده بلافاصله پس از دریافت ویتامین D استفراغ کرد.

کیفیت زندگی
هیچ‌ یک از مطالعات کیفیت زندگی را گزارش نکردند.

محدودیت‌های شواهد چه هستند؟

اعتماد ما به شواهد بسیار محدود است زیرا در این مطالعات دوزهای مختلف ویتامین D در زمان‌های مختلف از یکدیگر داده شد، همه آن‌ها وضعیت ویتامین D شرکت‌کنندگان را گزارش نکردند، و نتایج خود را با استفاده از روش‌های هم‌سو و سازگار اندازه ‌گیری و ثبت نکردند.

شواهد اندکی در مورد اثرات ناخواسته یافتیم و شواهدی در ارتباط با کیفیت زندگی به دست نیاوردیم.

این شواهد تا چه زمانی به‌روز‌‌ است؟

 شواهد منتشر شده را تا 11 مارس 2021 وارد کردیم.

۳۰ خریداد ۱۴۰۰