شواهد جدیدی که اخیراً در کتابخانه کاکرین منتشر شده نشان میدهد که مصرف مکملهای امگا ۳ بر خطر بیماری قلبی، سکته مغزی یا مرگ اثر ناچیزی دارد یا مؤثر نیست. در زیر واکنش متخصصین بیطرف به این مطالعه مروری در یک مرکز رسانه علمی گردآوری شده است.
پروفسور Tim Chico، استاد قلب و عروق و کاردیولوژیست مشاور افتخاری در دانشگاه Sheffield میگوید:
«اگرچه رژیم غذایی نقش مهمی در جلوگیری از بیماریهای قلبی دارد، اما این مسأله بسیار پیچیده است و بعید به نظر میرسد که تنها یک نوع ماده غذایی در رژیم غذایی نقش پررنگی در این باره داشته باشد. علاوه بر این، به سختی میتوان فهمید که آیا اثرات رژیم غذایی مستقیماً ناشی از آن چه که فرد مصرف میکند است یا اثرات دیگری مثل درآمد.
مطالعات قبلی نشان دادهاند که اگر چه بعضی انواع رژیمهای غذایی با خطر پایینتری از بیماریهای قلبی مرتبطند، اما زمانی که سعی میکنیم عناصر سودمند رژیم غذایی را شناسایی و آن را به صورت مکمل تجویز کنیم، عموماً این اقدام یا مؤثر نیست یا اثر آن بسیار ناچیز است. این مسأله در مورد ویتامینها اتفاق افتاد. ما میدانیم که یک رژیم غذایی غنی از ویتامین با خطر پایینتری از بیماری قلبی مرتبط است، اما در مطالعاتی که به افراد قرصهای ویتامین داده شده، این قرصها نه تنها فایدهای نداشتهاند، بلکه حتی موجب آسیبهایی هم شدهاند.
تجزیه و تحلیل بسیاری از مطالعات به وضوح نشان میدهد که مکملهای امگا ۳ بیماری قلبی را کاهش نمیدهند. این موضوع در عمل رخ داده است؛ اگر چه این مکملها در نظام سلامت بریتانیا (NHS) در دورهای برای افراد مبتلا به حمله قلبی تجویز میشدند، اما چند سالی است که این روند متوقف شده است. این مکملها هزینه قابل توجهی دارند، بنابراین توصیه من به هر کسی که آنها را به امید کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی خریداری میکند این است که در عوض پول خود را برای سبزیجات خرج کند».
دکتر Ian Johnson، پژوهشگر تغذیه و پیشکسوت مؤسسه Quadram Bioscience میگوید:
«این یک تجزیه و تحلیل جامع و با کیفیت بالا از بهترین شواهد موجود در مطالعات مداخله انسانی بر اثرات متصور محافظتکننده اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی و بعضی از مواد غذایی گیاهی در برابر بیماریهای قلبی-عروقی است. این نتایج نشان میدهد که در مورد اثرات سودبخش و بااهمیت امگا ۳، شواهد کمی وجود دارد یا شواهدی وجود ندارد. با توجه به شواهد قوی از مطالعات اپیدمیولوژیک قبلی، این نتیجهگیری تا حدی شگفتآور است که باید جدی گرفته شود. اثرات محافظتکننده مصرف ماهی چرب که در جمعیتها مشاهده میشود، یا به دلیل مکانیسمهایی است که نمیتوانند با مداخلات نسبتاً کوتاهمدت با مکملهای امگا ۳ تصفیهشده اتفاق بیفتد یا شاید از دیگر عوامل محیطی ناشناخته منشأ میگیرد که تا حدودی ناشی از مصرف روغن ماهی است».
پروفسور Tom Sanders، استاد پیشکسوت تغذیه و رژیم غذایی King’s College لندن میگوید:
«محدودیت اصلی این مقاله مروری از کارآزماییهای تصادفی کنترلشده این است که توانایی اجازهدادن برای افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ در طی ۲۰ سال گذشته نداشته است. این امر به این دلیل رخ داده که صنایع غذایی نیاز به تعادل بین اسیدهای چرب امگا ۶ و امگا ۳ در روغنهای مورد استفاده در فرآوری مواد غذایی و همچنین متوقفکردن هیدروژنهکردن روغنهای گیاهی مانند روغن کلزا و روغن سویا، که باعث تخریب آلفا لینولنیک اسید میشود را درک کرده است. افزایش مصرف کانولای غیر هیدروژنه (روغن کلزا) و روغن سویا در غذاهای فرآوریشده باعث افزایش مصرف لینولنیک اسید نسبت به گذشته شده است.
در این بررسی بسیاری از کارآزماییها در بیماران مبتلا به بیماری قلبی-عروقی (CVD) بوده است که این مورد هم محدودیت بیشتری در تعمیمدادن این مرور برای پیشگیری از حملات قلبی در جمعیت عمومی دارد. اهمیت این موضوع از این جهت است که بخش قابل توجهی از اولین حمله قلبی در افراد مرگبار است (شایان ذکر است که این میزان در بیست سال گذشته بهشدت کاهش یافته است). مطالعات مشاهدهای همگروهی قبلی، که در اینجا مورد بررسی قرار نمیگیرد، نشان میدهد که اسیدهای چرب امگا ۳ ممکن است خطر مرگ قلبی ناگهانی را کاهش دهند. این نتیجه تنها در یک کارآزمایی پیشگیری اولیه (در میان افراد بدون سابقه مشکلات قلب و عروقی) مورد مطالعه قرار گرفته است.
دادههای حاصل از مطالعات مشاهدهای همگروهی پیشین، که در این مرور در نظر گرفته نشده است، نشان میدهد که مصرف کمتر از ۱ گرم در روز آلفا لینولینیک اسید با افزایش خطر بیماری قلبی کشنده همراه است. از این رو است که مصرف بیش از این سطح بعید است سودمندی بیشتری داشته باشد. از آنجایی که مقدار کمی از مواد مغذی ضروری مورد نیاز است، به این معنی نیست که میزان بیشتری از آن سودمندتر است.
در مطالعات مشاهدهای پیشین، مصرف ماهی همواره با کاهش خطر بیماریهای قلبی-عروقی همراه بوده است. ماهیهای چرب (ساردین، ماهی خالخالی و سالمون) منبع اصلی اسیدهای چرب امگا ۳ زنجیرهبلند (ایکوزاپنتائنوئیک، داکوزاپنتائنوئیک و داکوزاهگزائنوئیک) هستند. این اسیدهای چرب توسط جلبکهای دریایی ساخته میشوند و در بافتهای ماهی، بهویژه روغن ماهی، تجمع مییابند. این اسیدهای چرب امگا ۳ زنجیرهبلند اثرات فیزیولوژیکی متفاوتی نسبت به آلفا لینولنیک اسید دارند (کاهش فشار خون، کاهش تریگلیسیرید خون و کاهش پاسخ التهابی)، اما این فقط در مواردی که مصرف بالای ۳ گرم در روز است، به وضوح دیده میشود؛ این مقدار عموماً بسیار بالاتر از مقادیر مورد استفاده در کارآزماییها است (معمولاً ۱ گرم در روز). کارآزماییهای اخیر نشان میدهد هیچ یک از مکملهای امگا ۳ در بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی که با داروهایی مانند استاتین، آسپیرین و داروهای کاهش فشار خون درمان میشوند، مزیتی ندارد. با این حال هنوز ممکن است اسیدهای چرب امگا ۳ در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی مفید باشند که این مسأله در حال بررسی است. دستورالعملهای تغذیهای فعلی در مورد پیشگیری از بیماریهای قلبی-عروقی، مصرف ماهی را به جای مصرف مکمل توصیه میکنند (به صورت دو وعده ماهی در هفته که یکی از آنها باید روغنی باشد). این توصیه اسیدهای چرب امگا ۳ زنجیرهبلند را بین ۰/۲ تا ۰/۴ گرم در روز تنظیم میکند. این مطالعه در مورد لزوم تغییر این توصیه تغذیهای هیچ شواهدی را ارایه نمیکند.»
تضاد منافع اظهارشده
پروفسور Tim Chico: «تضاد منافعی ندارم».
دکتر Ian Johnson» :Ian Johnson قبلاً در نشستهای علمی افتخاری را در دانشکده پزشکی دانشگاه East Angelia برگزار کرده است».
پروفسور Tom Sanders: «مسؤول علمی بنیاد تغذیه بریتانیا، مدیر افتخاری بخش تغذیه خیریه HEART بریتانیا».
مرکز رسانه علمی (SMC)
مرکز رسانه های علمی یک مرکز سرمایهگذاری مستقل است که برای تبلیغ صداها، داستانها و دیدگاههای جامعه علمی به رسانههای خبری، زمانی که علم در سر خط خبرها قرار دارد، تلاش میکند. بیش از ۱۰۰ حامی، از جمله مؤسسات علمی، گروههای رسانهای، خیریهها، دانشگاهها و شرکتها برای دستیابی این مرکز به اهداف خود از آن حمایت مالی میکنند. این مرکز تمام تصمیمات سازمانی و سردبیری را مستقل از حامیان مالی میگیرد. این انتشار مطبوعات شامل نظرات شخصی کسانی است که اسمشان ذکر شده و این نظرات دیدگاههای SMC یا هیچ سازمان دیگری نیست، مگر این که مشخصاً ذکر شده باشد. مرکز رسانههای علمی همچنین میتواند به شما در پیداکردن یک متخصص در یک حوزه علمی کمک کند. ما بیش از ۲۰۰۰ دانشمند و مهندس را که با رسانهها رابطه خوبی دارند، در پایگاه داده خود داریم و در صورتی که نیاز دارید با یک متخصص مصاحبه کنید، می توانید با شماره ۴۴۲۰۷۶۱۱۸۳۰۰+ تماس بگیرید. از متخصصینی که در گردهمایی بالا شرکت داشتند، خواسته شد که هر گونه منافعی را که ممكن است توسط شخص ثالث معقول و هدفمند بهعنوان یك تضاد منافع در نظر گرفته شود، اعلام کنند که پاسخهای آنها را در بالا میبینید. برای کسب اطلاعات بیشتر به وبگاه ما مراجعه کنید: www.sciencemediacentre.org. لطفاً نظرات خود در مورد خدمات ما را از طریق ایمیل زیر با مرکز رسانه علمی در میان بگذارید: smc@sciencemediacentre.org.
مرکز رسانه های علمی یک خیریه ثبتشده (به شماره ثبت ۱۱۴۰۸۲۷) و یک شرکت با تضمین محدود (به شماره ثبت ۷۵۶۰۹۹۷) است. این شرکت در انگلستان و ولز ثبت شده است.
شنبه ۳ شهریور ۱۳۹۷