کتاب آزمودن درمانها: پژوهش بهتر برای بهرهمندی از مراقبتهای بهتر سلامت، ترجمه کتاب Testing Treatments: Better Research for Better Healthcare است. نویسندگان و مشاوران این کتاب، ایموجن اِوِنس (Imogen Evans)، پزشک و پژوهشگر و روزنامهنگار سابق، هِیزل تورنْتن (Hazel Thornton)، یک فرد غیرمتخصص و مستقل مدافع کیفیت در پژوهش و مراقبتهای سلامت، اییِن چالمرز (Iain Chalmers)، و پل گلایزیو (Paul Glasziou)، پزشک عمومی و پژوهشگر، از اعضای صاحبنظر جامعة پزشکیاند که با مؤسسة کاکرین نیز در ارتباطند.
این کتاب، که توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه و منتشر شده است، الهامگرفتهشده از این سؤال است که: «چطور اطمینان مییابید که پژوهشهای علوم پزشکی به بهترین وجه پاسخگوی نیاز بیماران است؟»
باید توجه داشت که طب مدرن بسیار موفق بوده است. در این میان تصور زندگی بدون وجود آنتیبیوتیک بسیار دشوار است. توسعة دیگر داروهای مؤثر نیز انقلابی در درمان حملههای قلبی و فشارخون بالا به وجود آورده و سبب تحول زندگی بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی شده است. همچنین ایمنسازی کودکان سبب شده تا در بیشتر کشورها فلج اطفال و دیفتری در گوشهای از ذهن مردم جای داشته باشد. مفاصل مصنوعی نیز به افراد بسیاری کمک کرده تا با درد و ناتوانی کمتری دست و پنجه نرم کنند. فناوریهای تصویربرداری مدرن مانند سونوگرافی، سیتیاسکن و MRI به تشخیص صحیح و درمان درست بیماریها کمک کردهاند. پیش از این، تشخیص بسیاری از سرطانها مانند حکم مرگ بود؛ در حالیکه امروزه بسیاری از مردم بهجای اینکه بر اثر سرطان بمیرند، با آن زندگی میکنند. حتی ایدز نیز به بیماری مزمن طولانیمدت تبدیل شده است.
میتوان گفت برتریهای پزشکی مدرن سبب میشود که ما بهراحتی در برابر بسیاری از مشکلات مقاومت کنیم. حتی امروزه، بسیاری از تصمیمگیریهای پزشکی براساس شواهد ضعیف و با کیفیت پایین صورت میگیرد. هنوز هم بسیاری از درمانهای پزشکی به بیماران آسیب میرسانند، برخی از آنها سود و منفعت کم یا اثباتنشدهای دارند و برخی از آنها نیز که ارزشمند و اثربخش هستند، کاربرد زیادی ندارند. اکنون باید دانست که چگونه مطالعات سالانه در زمینة تأثیر درمانهای گوناگون، به نتایج بسیاری منجر میشود. متأسفانه در بیشتر موارد نمیتوان به شواهد اعتماد کرد و افزون بر این بسیاری از پژوهشها نیز به پرسشهای بیماران پاسخ نمیدهند.
بهطور کلی، مهمترین کاری که پژوهش میتواند انجام دهد، این است که عدم قطعیت را از بین ببرد. درمانها به همان اندازه که مفید هستند، میتوانند آسیبزننده هم باشند. در پژوهشی که بهخوبی انجام شده باشد، ممکن است احتمال مفید یا مضربودن یک درمان را نشان دهد. این نکته با مقایسة درمان مورد نظر با درمانهای دیگر یا با قیاس آن با نبود درمان بهدست میآید. از آنجا که عدم قطعیت همواره وجود دارد، این نکته به ما کمک میکند تا از وسوسة سیاه و سفید دیدن موارد دست بکشیم. با در دست داشتن اطلاعات کافی و مطمئن، بیماران و متخصصان سلامت میتوانند با هم همکاری داشته باشند تا تعادل میان مزایا و مضرات درمانها را ارزیابی کنند. در نهایت نیز میتوانند مناسبترین گزینه را با توجه به اولویتهای بیمار و شرایط منحصربهفرد او انتخاب کنند.
هدف از کتاب پیشرو بهبود ارتباطات و تقویت اعتمادبهنفس است، نه کاهش اعتماد بیماران به متخصصان سلامت، اما این امر تنها زمانی رخ میدهد که بیماران بتوانند به خود و متخصصان سلامت خود کمک کنند تا گزینههای درمانی را نقادانه ارزیابی کنند.
نویسندگان کتاب حاضر به اصل دسترسی عادلانه به مراقبتهای اثربخش سلامت متعهد هستند؛ اصلی که پاسخگوی نیازهای مردم است. این مسئولیتپذیری اجتماعی به اطلاعات مطمئن و قابلدسترس دربارة پیامد آزمونها و درمانها وابسته است و این اطلاعات از پژوهشهای مستند به دست میآید. از آنجا که منابع مراقبتهای سلامت در همهجا محدود است، بهمنظور اینکه همة جمعیتها بتوانند از مزایای پیشرفتهای پزشکی بهرهمند شوند، درمانها باید بر اساس شواهدی قوی باشند و مؤثر و بیطرفانه استفاده شوند. هدردادن منابع ارزشمند برای درمانهایی با منفعت کم یا از دست دادن بدون دلیل فرصتها برای ارزیابی درمانهایی که اطلاعات کمی دربارة آنها وجود دارد، امری غیر مسئولانه است؛ بنابراین آزمودن بیطرفانه درمانها بسیار اهمیت دارد؛ زیرا انتخابهای درمانی منصفانه را برای همه امکانپذیر میکند.
امیدواریم شما خوانندگان گرامی، اشتیاق ما دربارة موضوع مورد نظر را از کتاب «آزمودن درمانها» درک کنید و به پرسشهای خود دربارة درمانها ادامه دهید. همچنین شکافها را در دانش پزشکی شناسایی کنید و با شرکت در پژوهشها پاسخها را برای منفعت و سود خود و دیگران بیابید.
فصل اول: آیا هر چیز جدیدی بهتر است؟
فصل دوم: تأثیراتی دلخواهی که محقق نمیشوند
فصل سوم: درمانِ بیشتر همیشه بهترین نیست
فصل چهارم: آیا تشخیص سریعتر بهتر است؟
فصل پنجم: برخورد با عدم قطعیتها در زمینة تأثیرات درمانها
فصل ششم: آزمونهای بیطرفانة درمانها
فصل هشتم: ارزیابی تمام شواهد مرتبط و مطمئن
فصل نهم: مقررات آزمونهای درمانی: کمک یا مانع؟
فصل دهم: پژوهش خوب، بد و غیرضروری
فصل یازدهم: پژوهشهای درست به همة افراد مربوط است
فصل دوازدهم: چه عواملی منجر به مراقبتهای سلامت بهتر میشود؟
فصل سیزدهم: پژوهش بر مبنای دلایل منطقی؛ طرحی برای دستیابی به آیندهای بهتر
سهشنبه ۱۶ آبانماه ۱۴۰۲